کتاب سه‌شنبه‌ها با موری

می‌گویند هروقت شاگرد آماده باشد استاد از راه می‌رسد و این ملاقات دو بار برای میچ آلبوم اتفاق افتاد. اولین‌بار او موری شوارتز را در کالج ملاقات کرد، زمانی که بسیار جوان بود و سعی داشت مسیر خودش را در دنیا پیدا کند. موری شوارتز، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه، یکی از افراد مهم زندگی میچ آلبوم بود که اثر عمیقی بر افکار و زندگی او گذاشت اما در سال‌های پس از کالج، این ارتباط مانند بسیاری از آشنایی‌های اوایل جوانی فراموش شد. ما ابتدا با میچ آلبوم امروز آشنا می‌شویم، یک چهره رسانه‌ای با شغلی پردرآمد که دیگر به سال‌های دانشجویی‌اش شباهتی ندارد. اما دیدن مصاحبه موری با یک برنامه تلویزیونی باعث شد چیزی در وجود میچ آلبوم تغییر کند؛ شاید این پیامی برای میچ است که هنوز هم درس‌هایی برای آموختن وجود دارد...

موری شوارتز، استاد سابق میچ آلبوم در سال‌های آخر عمر به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) مبتلا شد، یک بیماری نادر و کشنده که تنها برای درصد محدودی از افراد جامعه رخ می‌دهد. مبتلایان به (ALS) معمولاً بین سه تا پنج سال بعد از تشخیص زنده هستند و بیشتر افراد از شنیدن این خبر دچار فروپاشی روانی می‌شوند، اما موری شوارتز به شیوه‌ای متفاوت رفتار کرد. او که با وجود ناتوانی جسمی، همچنان ذهن خلاق و دقیقش را حفظ کرده است مقاله‌ای با عنوان «آخرین کلاس درس یک استاد: مرگ خودش» نوشت. این مقاله توجه تهیه‌کننده‌ای تلویزیونی را جلب کرد و خبرنگارهای بیشتری را به خانه او کشاند.

دومین ملاقات استاد و شاگرد در این زمان اتفاق افتاد. بیان صریح و محبت‌آمیز موری که آمیخته با طنز بود سریعاً طرفداران بسیاری پیدا کرد. پاسخ‌های او به سؤالات غیرقابل‌پیش‌بینی بودند و شاید همین میچ را به دیدن دوباره استاد قدیمی‌اش تشویق کرد. به این ترتیب آن‌ها پس از سال‌ها همدیگر را ملاقات کردند. این دو دوست قدیمی سه‌شنبه هر هفته یکدیگر را می‌بینند و استاد آخرین کلاس درسش را برگزار می‌کند، کلاسی که لحظات آن با شور زندگی و انتظار مرگ گره خورده...

کتاب سه‌شنبه‌ها با موری (Tuesdays with Morrie) به‌سرعت در سطح جهان محبوب شد. هنرمندان مختلفی از این اثر اقتباس کردند و چند برنامه تلویزیونی معروف از جمله اپرا قسمت‌هایی را به معرفی و بررسی آن اختصاص دادند. این رمان بعد از گذشت دو دهه همچنان جایگاه خود را در قلب خوانندگان حفظ کرده و هر روز به تعداد خوانندگان آن اضافه می‌شود.

جوایز و افتخارات سه‌شنبه‌ها با موری:

- پرفروش‌ترین کتاب نیویورک‌تایمز
- رتبه اول کتاب‌های زندگی‌نامه معلمان و مربیان
- رتبه اول کتاب‌های حوزه جامعه‌شناسی مرگ
- رتبه اول کتاب‌های حوزه دوستی

نکوداشت‌های سه‌شنبه‌ها با موری:

- کتاب میچ آلبوم، هدیه‌ای برای بشریت است. (فیلادلفیا پرسشگر)
- یک کتاب فوق‌العاده، داستانی درباره احساسات که توسط نویسنده‌ای با روحیه معنوی روایت می‌شود. (لس‌آنجلس‌تایمز)
- یکی از بهترین کتاب‌هایی که درباره مرگ نوشته شده است. (بوستون گلوب)
- کتابی که حتی با گذشت زمان، جایگاه خود را در دل مخاطبان حفظ کرده است. (میلواکی ژورنال سنتینل)

اقتباس‌های تلویزیونی و نمایشی از کتاب سه‌شنبه‌ها با موری:

در سال 1999 یک اقتباس تلویزیونی به کارگردانی مایک جکسون و با بازی هنک آزاریا و جک لمون ساخته شد. در سال 2002 نیز یک نمایشنامه در تئاتر برادوی با نویسندگی میچ آلبوم و جفری هچر و کارگردانی دیوید اسبیورنسون بر روی صحنه رفت. بازی آلوین اپستین درنقش موری شوارتز و جان تنی در نقش میچ آلبوم نقدهای مثبت منتقدان را به دنبال داشت.

کتاب سه‌شنبه‌ها با موری مناسب چه کسانی است؟

این رمان حاوی بینش‌های مردی درباره زندگی و مرگ است که با دانش و خرد منحصربه‌فرد او از علم جامعه‌شناسی گره خورده. مطالعه این کتاب به تمام افرادی که می‌خواهند درکی عمیق‌تر از زندگی داشته باشند و دانشجویان جامعه‌شناسی علاقه‌مند به مطالعات سالمندی پیشنهاد می‌شود.

میچ آلبوم را بیشتر بشناسیم:

میچ آلبوم (Mitch Albom) نویسنده، روزنامه‌نگار، فیلمنامه‌نویس، نمایشنامه‌نویس، مجری رادیو و تلویزیون و موسیقی‌دان است. آثار او مجموعاً بیش از 35 میلیون نسخه در جهان فروش داشته و به چهل و دو زبان در سراسر جهان ترجمه شده‌اند. همچنین اقتباس‌های سینمایی و تلویزیونی مختلفی از کتاب‌های او ساخته شده که مورد تحسین منتقدان بودند. فیلم «اپرا وینفری ارائه می‌دهد: میچ آلبوم برای یک روز بیشتر»، برگرفته از کتاب برای یک روز بیشتر جایزه امی بهترین فیلم تلویزیونی را در سال 2007 به دست آورد.

بیشتر کتاب‌های میچ آلبوم به زبان فارسی ترجمه شده‌اند. برخی از محبوب‌ترین آثار او در ایران عبارت‌اند از: سه‌شنبه‌ها با موری، اولین تماس تلفنی از بهشت، برای یک روز بیشتر، کمی ایمان داشته باش و تارهای جادویی فرانکی پرستو. نوشته‌های آلبوم معمولاً زمینه معنوی دارند و تلاش می‌کنند انسان را با این بخش از زندگی آشتی دهند.

جملات برگزیده سه‌شنبه‌ها با موری:

- بهترین استادم چون انتخاب دیگری نداشت، معلم شد.
- یا به یکدیگر عشق بورزید یا بمیرید. قشنگ است، نه؟ و حقیقت محض است. ما بدون عشق مانند پرندۀ بال و پر شکسته هستیم.
- بعضی روزها که از خواب بیدار می‌شوم گریه می‌کنم، گریه می‌کنم و برای خودم تأسف می‌خورم. بعضی روزها هم خیلی عصبانی و عبوس هستم، اما این وضعیت زیاد طول نمی‌کشد، بالاخره این رفتارها را رها می‌کنم و می‌گویم من می‌خواهم زندگی کنم ...

در بخشی از کتاب سه‌شنبه‌ها با موری می‌خوانیم:

روزنامه را نگه داشتم تا موری بتواند آن را بخواند:
نمی‌خواهم روی سنگ قبرم بنویسند: «هرگز صاحب یک شبکه تلویزیونی نبودم.»

موری خندید و بعد سرش را تکان داد. نور صبحگاهی از پنجره پشت سر موری به داخل اتاق می‌تابید و گل‌های صورتی رنگ بامیه روی طاقچه پنجره را نوازش می‌داد. جملۀ فوق نقل قولی بود از تد ترنر، غول رسانه‌ای میلیاردر و مؤسس CNN، متأسف از اینکه نتوانسته بود در یک معاملۀ بزرگ شرکتی شبکه CBS را به چنگ بیاورد. من آن روز این خبر روزنامه را برای موری آورده بودم، زیرا از خودم می‌پرسیدم که اگر ترنر یک بار خودش را جای استاد پیر من قرار می‌داد؛ نفسی منقطع و بریده، بدن خشک مثل سنگ، روزهای باقی‌ماندۀ عمر که یکی پس از دیگری روی تقویم خط می‌خوردند، آنگاه این چنین به خاطر از دست دادن مالکیت یک شبکه داد و فریاد می‌کرد؟

موری گفت: «میچ، همۀ این‌ها به یک مشکل برمی‌گردد. ارزش‌هایمان را اشتباه متوجه شده‌ایم. ما برای چیزهای بی‌ارزش، ارزش قائلیم که این امر باعث سرخوردگی و پوچی درزندگی می‌شود. فکر می‌کنم باید در مورد آن صحبت کنیم.»

موری کاملاً تمرکز داشت. بعضی روزها حالش خوب بود و بعضی روزها بد. آن روز حالش خوب بود. شب قبل یک گروه آکاپلای محلی به منزل او آمده بودند و با اجرای خود او را سرگرم کرده بودند و او چنان با هیجان این موضوع را تعریف می‌کرد مثل اینکه گروه معروف اینک اسپاتس شخصاً به ملاقات او آمده باشند. موری قبل از بیماری‌اش به موسیقی عشق و علاقه زیادی داشت، اما حالا این علاقه شدیدتر هم شده بود، طوری که او را به گریه می‌انداخت.